Artikelencluster

Beelden van Jezus in de bijbelwetenschap en in de kunst - consequenties voor de prediking (415-456) Preken over Jezus, dat is het onderwerp van het artikelencluster waarmee we deze editie openen. Achter de kerkelijke dogmatiek en achter de vrome getuigenissen van de evangeliën zoeken moderne mensen naar de historische figuur van de mens Jezus. Wat echt gebeurd is, is voor ons pas werkelijk en waardevol. Deze fascinatie voor de historische gestalte van Jezus is niet nieuw. Anne Marijke Spijkerboer laat in haar artikel 'Jezus in de beeldende kunst' zien hoe deze belangstelling aanwezig is in de schilderkunst sinds de Renaissance en Maarten Menken toont ons in zijn bijdrage 'Onderzoek naar de historische Jezus' de historische zoektocht naar de mens Jezus in het Nieuwe Testament sinds de Verlichting. Omdat er recent in onze contreien sprake was van een hernieuwde aandacht voor persoon en betekenis van Jezus - onder andere gemarkeerd door boeken van H. Kuitert en C. den Heyer, en door de bijzondere interesse voor 'Jezus in de kunst' - heeft de redactie in een artikelencluster de volgende vraag aan de orde gesteld: welke consequenties zijn er voor het preken over Jezus te verbinden aan de beelden van Jezus zoals ons die getoond worden in de bijbelwetenschap en in de kunst? De al genoemde artikelen van Maarten Menken en Anne Marijke Spijkerboer vormen voor Gijs Dingemans de aanleiding voor een afsluitende reflectie over de vraag: wat ben je eigenlijk aan het doen of wat zou je moeten doen als je over Jezus preekt?

Maarten Menken, Onderzoek naar de historische Jezus. Een beknopt overzicht. (415-429)
Anne Marijke Spijkerboer, Jezus in de beeldende kunst. Van Mantegna tot Bacon (430-443)
Gijs Dingemans, Preken over Jezus (444-456)

Overige artikelen

Albert K. Ploeger, De plaats en gestalte van het protestantse ritueel in onze cultuur (457-480) Lukkens Rituelen in overvloed vraagt om een protestants liturgiewetenschappelijk antwoord. Als praktisch-theoloog bespreekt de auteur een voorvraag: is het mogelijk om aan te geven of, en zo ja, op welke wijze, een bepaald ritueel passend is in een protestantse gemeente? De auteur meent dat Lukkens suggesties in dit opzicht niet geheel bevredigend zijn voor protestanten, hetgeen mede samenhangt met zijn theoretische basis voor een theorie van rituelen. Lukken stelt dat er een kloof is tussen - wat hij noemt - discursieve en presentatieve symboliek. Dat is slechts ten dele waar: men kan beter van representatieve symboliek spreken en deze heeft meestal een discursieve component. Dan kan men, door te letten op de context, de kloof overbruggen en ritueel en uitleg van Gods Woord op elkaar betrekken. De auteur doet suggesties voor een protestantse leer van de rituelen.

Sake Stoppels, Diaconie: een literatuuroverzicht (481-502)
Joep de Hart, Kroniek van de godsdienstsociologie. Bespreking van recente godsdienstsociologische publicaties (503-520)

Lijst van medewerkers
Dingemans, dr. G.D.J., emeritus hoogleraar praktische theologie namens de Hervormde Kerk aan de Rijks Universiteit Groningen, Beuckemaborg 15, 9722 WB Groningen ()
Hart, J.J.M. de, onderzoeker bij het Sociaal en Cultureel Planbureau, Aïdaschouw 63, 2726 JZ Zoetermeer ()
Menken, dr. M.J.J., hoogleraar Nieuwe Testament aan de Katholieke Theologische Universiteit Utrecht, Oude Arnhemseweg 315, 3705 BG Zeist ()
Ploeger, dr. A.K., hoogleraar godsdienstpedagogiek en praktische theologie aan de RU Groningen, Steggerdaweg 39, 8395 PJ Steggerda ()
Spijkerboer, mw. dr. A.M., rector van het SOW Theologisch Seminarium Hydepark, Austerlitzseweg 43, 3941 WJ Doorn ()
Stoppels, dr. S., universitair docent gemeenteopbouw en diaconiek aan de VU Amsterdam, Delflandstraat 87, 2631 HB Nootdorp ()