2002/3 Gestalten van geleefd geloof
Editieredactie: Gerrit Immink, Evert Jonker & Hans Siemerink
In dit themanummer treft u zes portretten aan van wat wij noemen ‘geleefd geloof’. Wij hebben gesprekken gevoerd met deze mensen over de betekenis en relevantie van het geloof in hun leven. De personen die aan het woord komen hebben iets met het geloof, zij het op heel verschillende wijze. Op de een of andere manier vormt het een inspiratiebron in het alledaagse bestaan. Bovendien blijkt het geloof nauw verweven te zijn met de biografie. Je kunt zeggen dat het geleefde geloof een specifieke kleur heeft gekregen tijdens de gang door het leven, maar je merkt ook dat het geloof zelf iets aandraagt waardoor het leven gestempeld wordt.
Wat treft u aan in deze bundel? Als inleiding op de thematiek een artikel van Gerrit Immink over de verschillende aspecten van geleefd geloof. Hij plaatst het geleefde geloof in een praktisch-theologisch kader, waarbij hij recht wil doen aan de subject- en objectzijde van het geloof. Naast de structuur van het geloof komen ook meer inhoudelijke aspecten ter sprake. Het artikel van Immink vormde het uitgangspunt voor dit themanummer. Als redactie (Gerrit Immink, Evert Jonker en Hans Siemerink) zijn wij eerst bijeengekomen om daarover van gedachten te wisselen en tijdens die bespreking hebben we de lijnen uitgezet. Bijzondere aandacht hebben we besteed aan het ontwerpen van interviewvragen. Hans Siemerink heeft dat verder uitgewerkt en in deze bundel vindt u zijn schets van de opzet en achtergrond van de half-open interviews.
Daarna komt de weergave van de interviews in de vorm van zes portretten. De redactieleden (Gerrit Immink, Evert Jonker en Hans Siemerink) hebben zelf de interviews afgenomen. Vooraf hebben we de interviewvragen opnieuw uitvoerig doorgenomen en ons ook afgevraagd wat die vragen bij onszelf teweeg zouden brengen. We waren van mening dat het zin heeft te vragen naar de biografie en naar de betekenis van het geloof in het alledaagse leven. De keuze van de respondenten hebben we als volgt benaderd. De spreiding naar kerkgenootschappen leek ons zinvol. We hebben niet gestreefd naar een spreiding tussen meer orthodox en meer vrijzinnig. Wellicht zijn we ongeveer bij de middengroepen terechtgekomen. We hebben contact opgenomen met een plaatselijke gemeente en op die manier gezocht naar iemand die mee zou kunnen en willen werken aan dit themanummer. In een enkel geval hebben we ook direct contact gelegd.
Als kernredactie waren we van mening dat het goed zou zijn om zelf na afloop te reflecteren op de interviews. Na de eerste bespreking hebben we een taakverdeling gemaakt vanuit drie richtvragen: (1) hoe is de verhouding tussen persoonlijk geloof en het geloof van de kerk? (2) Hoe is de beeldvorming inzake de betrekking tussen God en mens? (3) Hoe verhouden zich de menselijke subjectfuncties in de geloofsact?
Ten slotte hebben we ook twee externe deskundigen bij ons onderzoek betrokken. Hans Alma geeft een terugblik op de interviews vanuit godsdienstpsychologisch perspectief en Anton Houtepen hebben we gevraagd te reflecteren van uit het oogpunt van de systematische theologie.
De inhoud van dit themanummer ziet er als volgt uit.
Gerrit Immink, Ten geleide (257)
Gerrit Immink, Geleefd geloof (259)
Hans Siemerink, Opzet en achtergrond van de half-open interviews (282)
Interviews
Evert Jonker, Betty – Gewoon bezig in de gemeente (286)
Evert Jonker, Harm – Laat dit nu eens het echte zijn (293)
Hans Siemerink, Henk – Geloven is dienstbaarheid en is genieten (300)
Hans Siemerink, Renée – Portret van een postkatholiek (306)
Gerrit Immink, Frieda – Het geloof geeft ruimte (313)
Gerrit Immink, Cees – Wij zijn de handen van de Heer (319)
Analyse
Hans Siemerink, Het geloof van de kerk en persoonlijk geloof, 325
Gerrit Immink, De beeldvorming en de beleving van God, 333
Evert Jonker, Attitude en levensverhaal, 341
Reflectie
Hans Alma, Voorbeelden van geleefd geloof (360)
Anton Houtepen, De Heer is mijn licht en mijn heil: voor wie zou ik vrezen? (373)