Editieredactie: Wim Smeets

Anke Bisschops, Een uitdaging met perspectief. Leiderschap, emotionele intelligentie en de autonome pastor

De uitdagingen waar hedendaagse pastores voor staan zijn enorm. Waar vroeger het ambt de persoon droeg, is het nu de persoon die het ambt moet dragen. De hedendaagse pastor dient een autonome en emotioneel intelligente pastor en leider te zijn. In dit artikel bespreekt de auteur vooral de situatie van de katholieke kerk, waar zij het beste mee bekend is. Veel van wat hier besproken wordt, geldt echter net zo voor de protestantse kerken.

Jacques Schenderling, Geheimhouding in pastorale relaties

De geheimhoudingsplicht is een vast onderdeel van het beroepsprofiel van pastores. Toch is het voor pastores niet altijd duidelijk hoe ze het ambtsgeheim moeten toepassen. Vooral de vraag naar de grénzen van de geheimhouding is niet gemakkelijk te beantwoorden. Dit artikel levert een bijdrage aan de discussie over de geheimhoudingsplicht binnen de beroepsgroep van pastores.

Henk de Roest, Een huis voor de ziel in Holysloot

Vóór de zomer van 2010 vond in het Witte Kerkje van Holysloot, een klein uiterst pittoresk dorp even ten noorden van Amsterdam, de boekpresentatie plaats van het boek Een huis voor de ziel van Henk de Roest. In dit nummer van Handelingen treft u drie kritische reflecties aan die bij deze gelegenheid naar voren werden gebracht, nu ingeleid door de auteur die vervolgens inhoudelijk op de bijdragen reageert.

Rico Sneller, Een ziel voor het huis

In deze bijdrage reageert Rico Sneller op het hoofdthema van De Roests boek Een huis voor de ziel: de ziel. Hij kaart een drietal kwesties aan die zijns inziens heroverweging, aanscherping of aanvulling behoeven. Eerst de passiviteit van de ziel en de verhouding tot haar activiteit. Vervolgens een tweetal thema’s die wezenlijk bij de ziel thuishoren: dat van de angst en dat van de levensgang.

Jurjen Beumer, Ziel en zakelijkheid. Impressies bij een inspirerend boek

In zes korte punten beschrijft Jurjen Beumer, directeur van Stem in de Stad in Haarlem, waar het nieuwe boek van Henk de Roest hem heeft geraakt. Rode draad is de accentuering van de geloofsgemeenschap als bezielde ‘kerkplek’. Het is een visie op kerk die breder is dan hetgeen de traditionele kerken op dit moment empirisch ten toon spreiden. Zijn kritische vraag aan Henk de Roest is: aan wie denkt hij als deze visie ten uitvoer moet worden gebracht, met andere woorden de vraag naar de bemensing van kerk en kerkplek.

Riegonda Kaai, Accenten verleggen. Zich bewegen in de kerk

Wat betekent de opvatting om de kerk als ‘huis voor de ziel’ te zien voor het bewegen in de kerk? Wat ervaren mensen in de kerk waardoor zij zich willen binden aan de kerk? Wat zijn hun motieven? Riegonda Kaai reageert op drie punten in hoofdstuk 5 van Een huis voor de ziel van Henk de Roest. Eerst een bevragende reactie op het gemaakte onderscheid in menselijke motieven. Als tweede een twijfelende reactie op de wijze waarop het aanbod van de kerk en de spirituele behoeften van mensen los van elkaar worden neergezet. Ten derde een lovende reactie op de beschreven overbrugging van generaties door middel van het gebruik van de taal van de liefde, de taal van de ziel.

Henk de Roest, Oefenen in het luisteren in het hier en nu. Reactie op Rico Sneller, Jurjen Beumer en Riegonda Kaai

De lezing van Een huis voor de ziel maakte bij een drietal reflectanten vragen en opmerkingen los. Auteur Henk de Roest legde zijn oor te luisteren en reageert op een aantal punten als besluit van dit artikelencluster. Op deze website zijn meer reacties en gespreksstof te vinden:
Schildpad en trekvogel. Over de ongelijktijdigheid van zielen - Martin Walton
De kosmos en de taal als omgeving van het huis - Rick Benjamins
Van wie is dit huis voor de ziel? - Riemer Roukema
Een huis – passende metaforiek? - Leo J. Koffeman

Thomas Quartier, Te gast bij Benedictus. Rituologische verkenningen van abdijbezoeken

Het is opvallend hoeveel indruk een bezoek aan een abdij kan maken op mensen van wie je dit helemaal niet zou verwachten. Of iemand kerkelijk betrokken is of niet, de gastenhuizen van de abdijen zitten vol, en de doelgroep, die op de uitnodiging van de monniken of monialen afkomt, is divers. Abdijbezoek wordt vaak als een soort ritueel ervaren en bij deelnemers valt een proces waar te nemen dat men spiritueel als ‘transformatie’ kan omschrijven.

Peter van Hasselt, ‘Je laat je leiden door je intuïtie’. Pastoor Jan Berkhout tien jaar na de brand van Volendam

Tien jaar na de verwoestende brand in café De Hemel te Volendam blikt één van de hoofdrolspelers in de opvang en begeleiding na de ramp, pastoor Jan Berkhout, terug. Er is al veel geschreven over de pastorale zorg die door hem en anderen werd verleend, niet in het minst in het boek Pastoor van Volendam van Jan Berkhout zelf. De focus in dit interview ligt op de rol van rituelen in de begeleiding van de nabestaanden en de omgeving. Deze rol wordt verbonden met hun religieuze betekeniskader. Hoe is de verwijzing daarnaar mogelijk in deze tijd voor vooral jonge mensen en hun omgeving? De aandacht voor de opgeroepen emoties blijkt hierin zeer belangrijk te zijn.

Nicolette Hijweege, ‘De pastoor van Volendam’. Gedachten over de rol van de pastor na een ramp

In deze bijdrage worden enige gedachten gewijd aan de rollen waarvan de pastor van toentertijd in Volendam ‘verhaalt’ in het interview hieraan? voorafgaand: de pastor als ritueel begeleider en als zegsman. Vervolgens wordt aandacht besteed aan het samenspel van de rollen. Dat immers maakte Jan Berkhout tot ‘de pastoor van Volendam’. Op deze meer pastoraal-psychologische gedachten volgt een beschouwing vanuit de recent herziene handreiking voor geestelijk verzorgers Rampenspirit. Hierin zal ‘de pastoor van Volendam’ ter illustratie van een aantal thema’s uit de handreiking als casus worden opgevoerd.