Editieredactie: Sake Stoppels

INLEIDING │ Berthilde van der Zwaag
Verschijningen van Christus in onze tijd

Ook in onze tijd zijn er mensen die hebben ervaren dat Christus aan hen verschenen is. Zij durven hier vaak niet over te spreken uit angst voor gek te worden versleten. In de kerk vinden ze soms geen gehoor en wordt het afgedaan als hallucinatie of projectie van eigen verlangens. Theologe Berthilde van der Zwaag onderzocht in het kader van haar studie theologie in welke situaties verschijningen plaatsvinden en wat de gevolgen ervan zijn voor de mensen die het meemaken. Ze schreef er in 2008 een boek over. In een tweede, afsluitend artikel laat ze zien wat er in redelijke zin over het waarheidsgehalte te zeggen valt.

REFLECTIE │ Jessie Dezutter & Jozef Corveleyn
Verschijningen kritisch beschouwd vanuit de godsdienstpsychologie

Anders dan de theologie is de godsdienstpsychologie niet op zoek naar het waarheidsgehalte van religieuze fenomenen, maar wil wel religieuze gedragingen en ervaringen verhelderen. Twee godsdienstpsychologen bespreken de al dan niet pathologische manifestatie van verschijningen, stellen een mogelijke psychologische verklaring voor en gaan kort in op hoe de gelovige zich kan verhouden tot de Christusverschijning.

REFLECTIE │ Ruard Ganzevoort
Ruimte scheppen voor het heilige

De ervaring van de goddelijke aanwezigheid is niet te plannen, maar het is wel mogelijk om de ruimte te scheppen waarin het zou kunnen gebeuren. Ruard Ganzevoort onderzoekt de theologische betekenis en waardering van verschijningservaringen en gaat in op de pastorale implicaties.

REACTIE │ Berthilde van der Zwaag
Is het werkelijk Christus?

Niet alle verschijningen hoeven werkelijk religieuze ervaringen te zijn. Een aanwezigheid van Christus is niet grijpbaar in die zin dat het empirisch aangetoond kan worden of dat een mens erover beschikken kan. Maar kan bijvoorbeeld een hallucinatie zo’n uitwerking hebben dat het een blijvende verbondenheid met Christus geeft? Berthilde van der Zwaag besluit deze slotreactie met haar eigen verschijningservaring.
(een uitgebreidere versie van dit artikel staat hier)

ARTIKEL │ André Mulder
Carnaval: religie in een nieuw jasje?

Of en in hoeverre is het carnaval te beschouwen als een vorm van ‘religie op straat’? André Mulder kijkt met open blik naar dit bonte verschijnsel, dat in veel plaatsen van Nederland, van Kloosterburen tot Maastricht, duizenden mensen op de been brengt. De uitkomst van zijn zoektocht verrast.

REACTIE │ Anton Simons
Gemaskerd

Bij André Mulder ondergaat het carnaval zelf, zo lijkt het, een wonderlijke transformatie. Eerst is het voor hem een ‘orgiastisch bacchanaal’. Geleidelijk gaat het via zijn gedistantieerde oog over in een uitreiken naar iets hogers, zoiets als het Koninkrijk van God. Zo lijkt het artikel een verkleedpartij waarin met de auteur het carnaval tot zichzelf komt.’ Anton Simons reageert. Twee levensverhalen meten zich en ontmoeten elkaar.

CASUSARTIKEL │ Gert de Jong

Kerkelijke gemeente als dynamische configuratie
Een analysemodel in gemeenteopbouwprocessen

Gert de Jong analyseert de verschuiving van ‘pertinent géén’ tot ‘per se wél’ een kerkgebouw voor gelovigen in de nieuwste wijken van groeistad Amersfoort.

ONDERZOEK │ Sake Stoppels & Marjolijn de Waal
Als de voorbijganger blijft…
Over voorgangers die na hun vertrek niet weggaan

Wat gebeurt er als een vertrokken voorganger blijft wonen in de plaats waar hij pastor is geweest en ook nog eens bij de gemeente of parochie betrokken blijft?