Editieredactie: Annemie Dillen & Jos de Kock

INLEIDING | Annemie Dillen & Jos de Kock
Theologiseren met kinderen: recente ontwikkelingen

Dit nummer van Handelingen over ‘theologiseren met kinderen’ wil laten kennismaken met nieuwe lijnen in onderzoek en vaak onbekende praktijken. Het begrip ‘theologiseren met kinderen’ roept bij velen spontaan heel wat vragen op.
Wat is ‘theologiseren’? Wie wordt tot de groep ‘kinderen’ gerekend? En verder zijn er vragen over het waar, het waarom en het hoe.

U kunt het hele artikel lezen door te klikken op Inleiding

PRAKTIJK | Nette Falkenburg
Omgaan met de spiritualiteit van kinderen in de palliatieve zorg

Zieke kinderen roepen veel emotie op. Bij ouders en familieleden, maar ook bij de wijdere omgeving. Een kind mag niet lijden; we willen het beschermen tegen alles wat pijn doet en bang maakt. In de kinderziekenhuizen wordt duidelijk dat veel kinderen desondanks op talloze manieren worden geconfronteerd met (chronische) ziektes, levensduurbeperkende aandoeningen en zelfs de dood. Met hen krijgen ook hun gezinnen en families te maken met angst en onzekerheid.

BESCHOUWING | Machteld Reynaert
PASTORAAL-THEOLOGISCH
Omgaan met kinderen: een kwestie van macht?

Tijdens het eten vraagt een kind aan zijn ouders hoe het komt dat mensen doodgaan. De ouders verschieten wat van deze plotselinge vraag en antwoorden vlug: ‘Enkel als mensen heel ziek zijn gaan ze dood.’ Snel brengen ze het gesprek op een ander onderwerp. ’s Avonds praten de ouders na over deze onverwachte vraag van hun kind. Ze besluiten dat ze het beter laten rusten. Hun kind is nog zo klein en kwetsbaar en moet nog niet weten hoe wreed de wereld kan zijn. Een kwestie van macht?

ONDERZOEK | Sofie Raes & Bert Roebben
Jongerentheologie in de voetsporen van kindertheologie?

Deze bijdrage onderzoekt of en hoe jongerentheologie zich van kindertheologie onderscheidt. Nadat de parallellen zijn beschreven wordt dieper ingegaan op de verschillen, waarna besloten wordt met enkele toekomstperspectieven.

VERKENNING | Naïma Lafrarchi & Hans Van Crombrugge
HET HIKMAH-MODEL
Theologiseren met moslimkinderen in de klas

Kritisch en zelfstandig denken wordt vele malen herhaald en aangemoedigd in de Koran. De cruciale vraag is hoe dit concreet vorm krijgt in de praktijk. Vertrekkend bij deze laatste vraag wordt in dit artikel het Hikmah-model (‘wijsheid’) besproken, waarbij leerlingen in de klas leren theologiseren rond bepaalde thema’s. Vervolgens wordt verkend hoe dit model het Vlaamse islamitisch godsdienstonderwijs op de basisschool kan inspireren.

PRAKTIJK | Katie Velghe
Godly Play – als een mosterdzaadje
Een krachtige en speelse methode

Misschien kennen kinderen God al, en hebben ze alleen nog een passende taal nodig? En als er zo’n taal is, hoe moet ze dan klinken – een taal die zo anders is dan de taal van de wetenschap? En hoe moet ze aangeleerd worden? Deze vragen gaven de aanzet tot het ontwikkelen van Godly Play, inmiddels te vinden in veertig landen. Wat is het geheim van deze groeikracht?

IN BEELD | René Rosmolen
Kijkend kind

VISIE | Jos de Kock
Theologiseren met kinderen als construerende theologie

Theologiseren met kinderen past in de groeiende aandacht voor de ontwikkeling van religiositeit bij kinderen en jongeren en voor hun levensbeschouwelijke en godsdienstige opvoeding. Dit artikel beschrijft hoe theologiseren met kinderen een vorm van construerende theologie is, een theologie die wordt opgetrokken op het fundament, de basis van de waarneming van de empirische werkelijkheid. Theologiseren met kinderen wordt dan beschouwd als een vorm van onderzoek doen, in het bijzonder een vorm van empirische, praktische theologiebeoefening.

TRENDBERICHT | Henk Kuindersma
Kinderen en godsdienstige educatie

In deze bijdrage geeft Henk Kuindersma actuele trends aan in de religieuze educatie van kinderen. Hij doet dat via de presentatie van twee breed gedragen concepten in West-Europa: het concept ‘Theologiseren met kinderen’, ontwikkeld in het Duitse taalgebied, en het concept ‘Interpretive Approach’, dat in het Engelse taalgebied is ontwikkeld. Daarnaast geeft hij aandacht aan de recent in Nederland verschenen dissertatie van Bas van den Berg, Speelruimte voor dialoog en verbeelding, met het concept ‘Metaforiseren met kinderen’.
In de kerk spelen respectievelijk in het Duitse taalgebied en het Engelse taalgebied de concepten ‘Gemeindepädagogik’ en ‘Children’s Ministry’. Beide concepten zijn sterk in ontwikkeling. Bij de concepten die de auteur presenteert stelt hij geregeld een of meer kritische vragen. Hij maakt duidelijk dat van de begeleiders van kinderen in hun godsdienstige ontwikkeling specifieke competenties worden gevraagd waaraan gewerkt moet worden.
Hij sluit zijn bijdrage af door te attenderen op drie publicaties op het gebied van godsdienstige opvoeding thuis: een praktische handreiking van Katie Velghe, getiteld Gelukkig gezin; de Samenleesbijbel voor kinderen van 8-12 jaar en de dissertatie van Daniëlle van de Koot-Dees, Prille geloofsopvoeding.

Lees het hele artikel door te klikken op trendbericht